مهرورزی با مردم

احادیث مهرورزى با مردم

دوستى و مهرورزى با مردم نشان دهنده خرد و داراى اثرات وضعى در اجتماع و زندگى دارد؛ روایات ذیل اشاره به همین نکته است:

مُحَمَّدُ بْنُ یحْیى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ وَ عَلِی بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ جَمِیعاً عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ هِشَامِ بْنِ سَالِمٍ عَنْ أَبِی بَصِیرٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ علیه السلام قَالَ إِنَّ أَعْرَابِیاً مِنْ بَنِی تَمِیمٍ أَتَى النَّبِی صلى الله علیه و آله فَقَالَ لَهُ أَوْصِنِی فَکانَ مِمَّا أَوْصَاهُ تَحَبَّبْ إِلَى النَّاسِ یحِبُّوک؛ حضرت باقر علیه السلام فرمود: عربى از بنى تمیم نزد پیغمبر صلى الله علیه و آله آمد عرض کرد: به من سفارش کن، پس از جمله سفارش هایش به او این بود که با مردم دوستى کن تا مردم تو را دوست بدارند. (اصول كافى جلد ۴ صفحه: ۴۵۷ روایة: ۱)
عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ عُثْمَانَ بْنِ عِیسَى عَنْ سَمَاعَةَ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام قَالَ مُجَامَلَةُ النَّاسِ ثُلُثُ الْعَقْلِ؛ حضرت صادق علیه السلام فرمود: خوش رفتارى و مدارا کردن با مردم یک سوم خردمندى است. (اصول کافى، جلد ۴، صفحه: ۴۵۷، روایة: ۲)
عَلِی بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ النَّوْفَلِی عَنِ السَّکونِی عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله علیه و آله ثَلَاثٌ یصْفِینَ وُدَّ الْمَرْءِ لِأَخِیهِ الْمُسْلِمِ یلْقَاهُ بِالْبُشْرِ إِذَا لَقِیهُ وَ یوَسِّعُ لَهُ فِی الْمَجْلِسِ إِذَا جَلَسَ إِلَیهِ وَ یدْعُوهُ بِأَحَبِّ الْأَسْمَاءِ إِلَیهِ؛ و نیز فرمود: که رسول خدا صلى الله علیه و آله فرمود: سه چیز است که دوستى انسانی را با برادر مسلمانش صفا دهد: (۱) همیشه با خوشروئى با او برخورد کند. (۲) هرگاه در مجلسى بر او بنشیند برایش جا باز کند (۳) به آن نامى که بیشتر آن را دوست دارد او را بخواند (و صدا کند). (اصول کافى، جلد ۴، صفحه: ۴۵۷، روایة: ۳)
عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِیادٍ عَنْ عَلِی بْنِ حَسَّانَ عَنْ مُوسَى بْنِ بَکرٍ عَنْ أَبِی الْحَسَنِ علیه السلام قَالَ التَّوَدُّدُ إِلَى النَّاسِ نِصْفُ الْعَقْلِ؛ موسى بن بکر از حضرت کاظم علیه السلام مانند حدیث(۴) را روایت کرده است. (اصول کافى، جلد ۴، صفحه: ۴۵۷، روایة: ۵)
مُحَمَّدُ بْنُ یحْیى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ حُذَیفَةَ بْنِ مَنْصُورٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام یقُولُ مَنْ کفَّ یدَهُ عَنِ النَّاسِ فَإِنَّمَا یکفُّ عَنْهُمْ یداً وَاحِدَةً وَ یکفُّونَ عَنْهُ أَیدِیاً کثِیرَةً؛ حذیفة بن منصور گوید: شنیدم از حضرت صادق علیه السلام که مى فرمود: هر که دست آزارش را از سر مردم بردارد فقط یک دست از آنها باز داشته ولى (در مقابل) دست هاى بسیارى از آزار او خوددارى کنند. (اصول کافى، جلد ۴، صفحه: ۴۵۷، روایة: ۶)
عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ بَعْضِ أَصْحَابِهِ عَنْ صَالِحِ بْنِ عُقْبَةَ عَنْ سُلَیمَانَ بْنِ زِیادٍ التَّمِیمِی عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام قَالَ قَالَ الْحَسَنُ بْنُ عَلِی علیه السلام الْقَرِیبُ مَنْ قَرَّبَتْهُ الْمَوَدَّةُ وَ إِنْ بَعُدَ نَسَبُهُ وَ الْبَعِیدُ مَنْ بَعَّدَتْهُ الْمَوَدَّةُ وَ إِنْ قَرُبَ نَسَبُهُ لَا شَیءَ أَقْرَبُ إِلَى شَیءٍ مِنْ یدٍ إِلَى جَسَدٍ وَ إِنَّ الْیدَ تَغُلُّ فَتُقْطَعُ وَ تُقْطَعُ فَتُحْسَمُ؛ امام صادق علیه السلام فرمود: که حضرت مجتبى علیه السلام فرموده: خویش نزدیک آن کس است که مودت و دوستى او را نزدیک کرده باشد اگر چه خویشاوندش دور باشد و بیگانه و دور کسى است که دوستى او را دور کرده است (از نظر دوستى بیگانه باشد) اگر چه خویشاوندیش نزدیک باشد و چیزى نزدیک تر از دست به پیکر انسان نیست، و همین دست خیانت کند و بریده مى شود و اثر آن محو گردد. (اصول کافى، جلد ۴، صفحه: ۴۵۸، روایة: ۷) از مجلسى در نهایه گوید: «غلول»، خیانت در غنیمت و دزدى از غنیمت است، و هر که نهانى در چیزى خیانت غلول کرده باشد و آن را غلول خوانند چون دست ها را بغل کند. و گوید: حسم، به معنى این است که خون او بند رفته است و از این باب است حدیث معروف که دزدى را آوردند و فرمود: دستش را ببرید و خونش را بند آورید، انتهى. و شاید مقصود از تشبیه مجرد، تنبیه بر این است که اعتمادى به نزدیکى خویشاوند نیست زیرا بسا که دورى گزیند یا از این راه که دست دزد دشمن او است و به صاحب خود خیانت ورزد و سبب قطع آن گردد و جاى آن محو شود که مبادا برگردد.
عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ أَبِیهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عُمَرَ بْنِ أُذَینَةَ عَنْ أَبِیهِ عَنْ نَصْرِ بْنِ قَابُوسَ قَالَ قَالَ لِی أَبُو عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام إِذَا أَحْبَبْتَ أَحَداً مِنْ إِخْوَانِک فَأَعْلِمْهُ ذَلِک فَإِنَّ إِبْرَاهِیمَ علیه السلام قَالَ رَبِّ أَرِنِی کیفَ تُحْی الْمَوْتى قالَ أَوَ لَمْ تُؤْمِنْ قالَ بَلى وَ لکنْ لِیطْمَئِنَّ قَلْبِی؛ نصر بن قابوس گوید: حضرت صادق علیه السلام به من فرمود: هرگاه یکى از برادران (دینى) خود را دوست داشتى به آن آگاهش کن، زیرا ابراهیم علیه السلام عرض کرد: (بار پروردگارا به من بنما که چگونه مرده ها را زنده مى کنى فرمود مگر ایمان نیاورده اى؟ گفت چرا ولیکن براى این که دلم مطمئن شود). (سوره بقره، آیه ۲۶۰) (اصول کافى، جلد ۴، صفحه: ۴۵۸ روایة: ۱)
أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ وَ مُحَمَّدُ بْنُ یحْیى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى جَمِیعاً عَنْ عَلِی بْنِ الْحَکمِ عَنْ هِشَامِ بْنِ سَالِمٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام قَالَ إِذَا أَحْبَبْتَ رَجُلًا فَأَخْبِرْهُ بِذَلِک فَإِنَّهُ أَثْبَتُ لِلْمَوَدَّةِ بَینَکمَا؛ حضرت صادق علیه السلام فرمود: هرگاه مردى را دوست داشتى او را بدان آگاهش ساز، زیرا که آن دوستى میان شما را پا برجا تر کند. (اصول کافى، جلد ۴، صفحه: ۴۵۹، روایة: ۲)

منابع

گروهی از محققان و پژوهشگران، سایت تربیت.